Instructie

Door mijn jarenlange ervaring met rijden en het beoordelen van paarden kreeg ik steeds meer belangstelling voor het begeleiden van combinaties en ze daarbij vooruit te helpen. Het geeft me veel voldoening om de groei van ruiter en paard te zien. Ik merkte dat ik nog wel wat handvaten kon gebruiken om ruiters die moeite hadden met ontspannen en correct op hun paard te zitten te helpen. Daarom ben ik de opleiding Centered Riding gaan volgen en dat heeft heel veel eye-openers opgeleverd. In mijn lessen gebruik ik nu een combinatie van paardvriendelijke dressuur en Centered Riding. Steeds afgestemd op wat een combinatie nodig heeft.

paardvriendelijke training

De bedoeling van dressuur is om een paard zodanig op te leiden en te gymnastiseren dat hij zijn lichaam goed gebruikt en zijn werk tot op hoge leeftijd met plezier en in een goede conditie kan uitvoeren. Zo kun je zo lang mogelijk van je paard genieten. Voor een gezonde en een paardvriendelijke training zijn de volgende punten van belang:

  • EEEN CORRECTE ZIT VAN DE RUITER
    Een ruiter die ontspannen meezit met de bewegingen en het paard niet hindert. Zie hiervoor het kopje “Centered Riding)

  • EEN PAARD DAT DE BOVENLIJN OP DE JUISTE WIJZE AANSPANT
    Wanneer een paard de bovenlijn correct aanspant en nageeflijk is, ontstaat er meer ruimte tussen de doornuitsteeksels van de ruggenwervels. De rug wordt dan als een ware een sterke boogconstructie. Bij een training waarbij de rug hol blijft, bestaat juist de kans dat doornuitsteeksels elkaar gaan raken (kissing spines), wat heel pijnlijk kan zijn en wat tot onbruikbaarheid van het paard kan leiden. 
    Van belang is dat een paard van achter naar voren over de rug gereden wordt en de hals mooi op lengte blijft waarbij de ruiter een lichte elastische verbinding heeft met de mond.

  • RECHTRICHTEN
    Net als ieder mens scheef is, is ook ieder paard in meer of mindere mate scheef. Bij paarden hebben we het vooral over de horizontale en verticale balans.
    Bij de horizontale balans gaat het om verdeling van het gewicht tussen de voor- en achterbenen. Hoe verder een paard is in de training hoe meer hij zich kan verzamelen en de hoeken in het achterbeen kan sluiten. Zo kan hij steeds meer gewicht op het achterbeen opnemen. 
    Bij een onjuiste verticale balans wil het paard liever op de linkerschouder of de rechterschouder vallen in plaats van het gewicht gelijk over beide voorbenen te verdelen. Bij een paard dat niet in verticale balans is, ervaart de ruiter meer druk op de linker- of rechterteugel. Ook is het paard de links- en rechtsom niet even buigzaam., maar links--of rechtsgebogen. Door te begrijpen hoe dit principe werkt, is het mogelijk een paard steeds rechter te krijgen, wat zijn gezondheid ten goede komt. Een verkeerde verticale balans heeft namelijk niet alleen effect op zijn voorbenen maar op het hele lijf. Loop zelf maar eens met twee ongelijke schoenen, dat levert je vast niet alleen zere voeten maar ook een flinke rugpijn op!

randvoorwaarden

Naast de rijtechnische zaken spelen ook de volgende randvoorwaarden bij een effectieve training een rol:

  • Een passend zadel
    Het zadel kan een paard behoorlijk in de weg zitten wanneer de boom te breed of te smal is, of als de vorm van boom niet past bij het paard, of als het zadel scheef is, de kussen te hard etc. En het zadel hoort ook te passen bij de bouw van de ruiter.
  • Een goede voedingstoestand
    Een te mager paard heeft geen energie om te trainen. Een paard dat de zwaar is, belast zijn gewrichten te zwaar en loopt kans op insulineresistentie en andere kwalen.
  • Goede verzorgde hoeven
    Te lange tenen, ongelijke hoeven, een verkeerde stand van de hoeven geven allemaal ongelijke belasting van de gewrichten en de pezen en kans op vroegtijdige slijtage.
  • Leefomstandigheden van het paard
    Wanneer rekening wordt gehouden met de natuurlijke behoeftes van het kuddedier paard: gezelschap, bewegingsmogelijkheid en geruime tijd beschikking tot goed ruwvoer voelt het paard zich lekker en ontspannen en is hij trainbaar. Vind uit wat werkt voor jouw paard en probeer daar zoveel mogelijk rekening mee te houden.

centered riding

Voor het welzijn en de gezondheid van het paard tijdens het rijden is het eerste uitgangspunt dat een ruiter goed kan zitten, ontspannen met de bewegingen meegaat en het paard niet hindert in zijn bewegingen. 
Een uitstekende methode om deze effectieve zit te bereiken is de Centered Riding systematiek van de Amerikaanse Sally Swift die is opgebouwd uit de volgende 4 principes:

centreren

Werken vanuit het middelpunt.
Het middelpunt van de ruiter bevindt zich aan de voorzijde van het bekken, tussen de navel en het schaambeen.Voor beheersing van het lage middelpunt zijn alle overige basisprincipes van belang.Het centreren is van belang voor de balans, het maakt het bovenlichaam lichter en de zit steviger.Het voorkomt spanningen in het lichaam en zorgt voor betere beheersing en stromende energie.Centreren kan gezien worden als een halve ophouding om jezelf en je paard weer in balans te brengen.

bouwstenen

  • Bouwstenen zijn een methode om evenwicht te verkrijgen.De lichaamsdelen worden op de juiste manier ‘op elkaar gestapeld’ waardoor er minder spierkracht nodig is om het lichaam rechtop te houden.Er moet een loodlijn getrokken kunnen worden door:
  • oor-schouderpunt-heupgewricht-enkel.
    Het (goed uitgebalanceerde) zadel en de lengte van de beugelriemen zijn van invloed op de bouwstenen. Door gebruik te maken van de bouwstenen ben je, met gebruik van weinig spierkracht, in balans met de beweging van het paard. 
  • Rijden met je botten.


ademhaleing

Bij correcte ademhaling haal je adem met het middenrif.
Bij inademing wordt het middenrif naar beneden getrokken waardoor er een vacuüm ontstaat in de longen.Bij uitademing ontspant het middenrif en komt weer in de rustpositie.Een correcte ademhaling naar de buik i.p.v. borstademhaling vermindert spanning in het lichaam, legt je zwaartepunt meer naar beneden, kalmeert het paard en zorgt ervoor dat de ruiter minder moe wordt.

zachte ogen

Bij harde ogen richt je je ogen op één punt en blijf je daar ingespannen naar kijken. Bij zachte ogen ontspan je meer dan alleen je ogen. Je kijkt ontspannen naar hetzelfde punt, maar neemt daarbij ook de omgeving in je op.Als je naar de oren van het paard kijkt heb je vaak harde ogen, kijk je over de oren van het paard heen dan maak je eerder gebruik van zachte ogen.
Bij zachte ogen heb je meer lichaamsbewustzijn, meer ontspanning en een ruimer gezichtsveld. De 2 fundamenten waar deze basis principes op rusten:
Aarden/Gronden

  • Aarden: een gevoel van verbinding met de aarde geeft meer stabiliteit.Door geaard te zijn is het gebruik van de vier basisprincipes makkelijker toe te passen. Aarden wordt gezien als het fundament waar de 4 basisprincipes op rusten.Je actieve energie staat  in verbinding met de aarde.

Intentie

  • Ontspannen concentratie en focus is nodig om te kunnen leren. Het gaat hierbij om intentie, weten wat je wilt. Hierbij kun je beelden afspelen in je hoofd, een interne videoband van hoe de oefening eruit hoort te zien.Met de linker hersenhelft (rationeel/analytisch) onthoud je de details van zit en hulpen. Met de rechter hersenhelft (intuïtief/creatief) maak je hier vervolgens een totaalbeeld van in je hoofd.Als de rechter hersenhelft een activiteit beheerst reageren de spieren automatisch met simultane/synchrone bewegingen op basis van het totale beeld. Je ziet in gedachten voor je hoe je het gaat doen en doet het vervolgens ook op die manier.

    Tekeningen van: Alona, Auteur Susan Harris